Met ingang van 1 mei 2022 is de Wet open overheid (verder: Woo) in werking getreden. De Woo vervangt de Wet openbaarheid van bestuur. De Woo:
- bevat een algemene zorgplicht om documenten in goede, geordende en toegankelijke staat te houden;
- bepaalt dat er in de begroting en in de jaarlijkse verantwoording van elke gemeente een openbaarheidsparagraaf moet worden opgenomen;
- schrijft voor dat de gemeente maatregelen moet treffen voor het duurzaam toegankelijk maken van digitale documenten.
Het voorgaande heeft ten doel om zorg te dragen voor de verplichting tot:
- Actieve openbaarmaking van een 11-tal informatiecategorieën;
- Passieve openbaarmaking van informatie op verzoek bijvoorbeeld burgers, journalisten, wetenschappers etc.
Passieve openbaarmaking
De passieve openbaarmaking binnen de Woo komt in grote lijnen overeen met hetgeen hieromtrent was geregeld binnen de Wob. Op verzoek wordt informatie al dan niet in geanonimiseerde vorm openbaar gemaakt. De termijn die hiervoor staat is wel verkort tot vier weken.
In 2023 zijn 16 Woo verzoeken ontvangen. Geen van deze verzoeken zijn afgewezen. Wel zijn een aantal verzoeken buiten behandeling gesteld wegens het niet herstellen van geconstateerde verzuimen in de verzoeken. Alle verzoeken zijn tijdig afgehandeld.
Actieve openbaarmaking
De actieve openbaarmaking houdt in dat de gemeente uit eigen beweging informatie openbaar gaat maken. De verplichting tot actieve openbaarmaking geldt zoals gesteld voor een 11-tal informatiecategorieën:
- Wet- en regelgeving;
- Organisatiegegevens;
- Raadsstukken;
- Bestuursstukken;
- Stukken van adviescolleges;
- Convenanten;
- Jaarplannen en -verslagen;
- Wob/Woo-verzoeken;
- Onderzoeken;
- Beschikkingen;
- Klachten.
In afwijking van de passieve openbaarmaking zijn de bepalingen omtrent de verplichting tot actieve openbaarmaking formeel nog niet met ingang van 1 mei 2022 in werking getreden. Er zal een gefaseerde invoering worden gehanteerd, waarbij er landelijk naar wordt gestreefd om allereerst de categorieën openbaar te maken die relatief eenvoudig te realiseren zijn en/of welke in gemeenten al (deels) gerealiseerd zijn. In tweede fase zullen de categorieën uit fase 1 verder worden uitgewerkt en zullen een beperkt aantal categorieën worden toegevoegd. De laatste fase zal met name nog die categorieën bevatten die veelal (persoons-)gegevens van derden bevatten en welke dus meer voorbereiding vragen. Landelijk zal de invulling van de fasering verder worden vorm gegeven. De termijn waarbinnen een en ander uitgerold moet zijn is in beginsel 3 jaar.
De gemeente Hulst heeft inmiddels een aantal informatiecategorieën openbaar gemaakt dan wel waren deze reeds openbaar. Het gaat hierbij om de categorieën: Wet- en regelgeving, Organisatiegegevens, Raadsstukken en Jaarplannen en -verslagen. Voor de verdere uitrol van de informatiecategorieën wordt een nog vast te stellen Koninklijk Besluit afgewacht.
Om echter de actieve openbaarmaking (op termijn) efficiënt mogelijk te maken, heeft de gemeente een aantal belangrijke stappen gezet om de informatiehuishouding hierop digitaal in te richten. Dit is eveneens één van de doelstellingen die wordt beoogd met onder meer de invoering van de Wet Open Overheid.